E TAMÉN GALIZA NO SEGUNDO TRÍPTICO DE VAN DER WYCK

Escudo do Reino de Galiza,
realizado por Jan van Battel

N’o Dicionario histórico dos pintores de todas as escolas (Dictionnaire historique des peintres de toute les écoles depuis l’origine de la peinture jusqu’a nos jours, París 1866) obra de Adolphe Siter, sinálase que van der Wyck “realiza moitos tipos de decoracións, contratado por varios soberanos, e que en 1549 ou ben 1550, recibe o título de pintor de Carlos Quinto”. 

E aínda que xa temos afondado neste artista malinés, cremos importante traelo de novo até estas liñas para reencontrármonos cos símbolos heráldicos do vello reino de Galiza, estes xa do ecuador do S. XVI.

OTRAS OBRAS DE ARTHUR JAN VAN DER WYCK

Carlos III de Bourbon

Ao longo da súa vuda, Jan van Battel (ou van der Wyck) acomete numerosos proxectos artísticos, e así vémolo en traballos que lle encarga non só a Casa de Habsburgo senón tamén a de Inglaterra. Con respecto a este asunto, Henrique VII (1457-1509) teríao presente ao final da súa vida.

A súa arte vese nas exequias do emperador Maximiliano (que se celebran na igrexa de Saínt-Pierre de Malinas, aló polo ano 1520) e incluso nas de Carlos III de Bourbon ou Montpensier (1490-1527), que falece no “Saco di Roma”. Este nobre foi VIII Duque de Bourbon e de Auvergne; Conde de Clermont-en-Auvergne, Forez, Gien, de la Marche; Señor de Beaujeu e Delfín tamén de Auvergne. Disto infórmasenos na Biografía Nacional da Academia Real das Ciencias e das Letras de Bélxica (1866).

SEGUNDO TRÍPTICO DE CARLOS V

En relación coa súa especialidade, van der Wyck bosquexa, realiza e decora  con escudos heráldicos non só aquel tríptico de Carlos V que lle encarga Margarida de Austria. Tempo máis tarde (cando menos uns 20 anos despois), volve reformulalo cun case idéntico formato. Nel, o monarca aparece como emperador, os escudos representados nas táboas aumentan nunha manchea. E velaí que na peza central aparezan 30, e nas laterais –ao igual ca no tríptico primitivo– 21 brasóns por cada peza. Así as cousas, contamos un total de 72 escudos heráldicos, entre os que se atopa –igualmente– o do reino de Galiza, mais noutra versión diferente a aquela de 1517.

Segundo tríptico de Carlos V realizado por Jan van der Wyck
Fotografía de Miguel Hermoso Cuesta

Detalle do panel central
Fotografía de Miguel Hermoso

Desta volta, xa aparece Carlos V nun decorado exento de cortinas de ouro (estas estorbábanlle ao artista, pois tiña que engadir sete novos brasóns), xa non viste o gorro de veludo sobre a súa cabeza, senón a coroa imperial, e o manto tamén leva unha outra cor diferente.

Do mesmo xeito que acontece no encargado por Margarida de Austria, esta actualización (que se elabora como dixemos nos anos corenta do século XVI), está provista dunha lenda na que se indica que Carlos, pola graza de Deus, emperador dos romanos, é “Rei de Castela, de León, de Aragón das Dúas Sicilias, de Xerusalén, de Navarra, de Mallorca, de Valencia, de Galiza, de Toledo, de Sevilla, de Granada, de Sardeña (...)”.

E O REINO DE GALIZA

Emblemas heráldicos
do Colexio Elector

No interior da orla central aparecen, acompañando ao monarca, os mobles heráldicos do Colexio Elector que escolle os emperadores romano-xermánicos. 

O proceso de elección está regulado na Bulla Aurea (1356) e os membros do colexio eran: os arcebispos de Maguncia (Kurmainz), Tréveris (Kurtrier) e Colonia; o Rei de Bohemia, o Conde Palatino do Rin, o Duque de Saxonia e o Margrave de Brandeburgo (Markgrafschaft Brandenburg). Velaí logo que teñomos que apuntar que non son estas armas propias do emperador, senón os heraldos que representan a aquel colexio que o seleccionou para portar a coroa do imperio.

Na orla do panel central, píntase o escudo dos Austria –en posición privilexiada– e, como se achegou, o de Galiza (que resulta ser o o quinto, logo daquel citado, se contamos en sentido horario). 

Desta volta, a descrición heráldica do noso emblema habería que indicala así: “en campo de azur, sementado de cruces de ouro, un copón do mesmo metal”.